Ðẩy mạnh chế biến tơ tằm

 

Hình thành vùng dâu tằm

 

Trong lần làm việc gần đây với huyện Lâm Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm S bày tỏ kỳ vọng, huyện Lâm Hà phấn đấu cùng tỉnh trở thành địa phương sản xuất tơ tằm số 1 Việt Nam trong thời gian tới. Kỳ thực, hiệu quả kinh tế của cây dâu, con tằm ở Lâm Hà đã được khẳng định. Nông dân các xã Liên Hà, Hoài Đức và Đông Thanh của huyện Lâm Hà đã đưa cây dâu tằm “chiếm ngôi” cây cà phê, trở thành loại cây trồng cho thu nhập cao nhất trong các loại cây công nghiệp dài ngày. Đây là “lời giải” của hơn 3 năm chuyển giao nguồn giống dâu cao sản S7-CB và VA-201, ứng dụng kỹ thuật mới nuôi tằm gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm tơ kén ở địa phương. 

 

Gia đình chị Dương Thị Thắm (Thôn Tiền Lâm, Đông Thanh) chỉ cần khoảng 3 sào dâu là đáp ứng đủ cho việc nuôi 3 hộp tằm/lứa. Gia đình chị cũng trồng 2 giống dâu mới là VA-201 và CB-07. Chị Thắm cho biết: “Dâu giống mới này năng suất cao, dâu cành thì cắt cả cành bỏ vào cho tằm ăn, dâu lá thì hái lá nhưng vì lá to nên hái nhàn. Nhờ ứng dụng chuyển giao giống dâu cao sản, ứng dụng kỹ thuật mới nuôi tằm trên sàn mà sản lượng kén tăng lên rõ rệt. Ước tính hàng năm chị thu về hàng trăm triệu đồng. 

 

Trước đây, diện tích dâu tằm của xã Đông Thanh chỉ vào khoảng 80 ha, chủ yếu là giống dâu cũ, năng suất lá thấp, không đủ đáp ứng nhu cầu nuôi tằm, trong khi địa phương có tiềm năng rất lớn về nghề trồng dâu nuôi tằm. Nhưng từ khi xã được triển khai dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao công nghệ để phát triển bền vững nghề trồng dâu nuôi tằm ở huyện Lâm Hà”, nhận thức về trồng dâu nuôi tằm của người dân ở xã đã thay đổi, tạo nên bước ngoặt lớn. Từ 20 ha giống dâu mới được dự án hỗ trợ, đến nay diện tích này đang tăng lên nhanh chóng. 

 

Hiện xã đã phát triển được hơn 300 ha với hơn 800 hộ dân, đạt 3 tấn kén/ha/năm. Nhờ giá kén ổn định nên đời sống bà con thay đổi rõ nét, từ hộ nghèo thành hộ khá, từ hộ khá thành hộ giàu. 

 

Ông Vũ Bá Yêu, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lâm Hà cho biết, so với năng suất và mặt bằng giá cà phê và giá chè cành trong cùng thời điểm 3 năm vừa qua, thì trên 1 ha mỗi năm trồng dâu nuôi tằm giống mới ở Lâm Hà bằng các biện pháp kỹ thuật nêu trên, đã thu lợi nhuận cao hơn lần lượt từ 2,28 đến 2,71 lần. Trong những năm gần đây, giá kén ở mức cao bình quân từ 160-200 nghìn đồng/kg, thời điểm cuối năm và đầu năm 2018 giá kén trên 200 nghìn đồng/kg, người nông dân mở rộng diện tích trồng dâu để nuôi tằm tăng thu nhập kinh tế. Bình quân mỗi tháng chu kỳ nuôi từ tằm con “ngủ 3 dậy ăn tư”, bà con nông dân nuôi được 2 lứa tằm. Kinh tế khá cao… thu kén xong bán kén có tiền ngay giúp cho người dân có kinh phí trang trải cuộc sống và chăm sóc cây trồng khác. Lâm Hà đã và đang hình thành các vùng trồng dâu, nuôi tằm tập trung, bước đầu hình thành các làng nghề ươm tơ dệt lụa tại vùng Tân Hà và thị trấn Nam Ban, cây dâu tằm trở thành một trong 3 cây mũi nhọn của địa phương.

 

 

Từ một người đam mê với nghề tằm tơ, anh Nguyễn Ngọc Huy (Tổ dân phố Đông Anh 2, thị trấn Nam Ban, Lâm Hà) đã đầu tư máy móc hiện đại để ươm tơ xuất khẩu và thành lập Công ty TNHH Huy Vạn Hạnh. Anh Huy cho biết, từ năm 2013, khi ngành dâu tằm nghiên cứu thành công những giống dâu mới, cho sản lượng cao gấp 3 đến 4 lần, thì nghề trồng dâu nuôi tằm hồi sinh, người trồng dâu nuôi tằm từng bước giành lại thị trường. Để chủ động nguồn nguyên liệu kén, anh Huy từng bước tổ chức lại sản xuất, liên kết với nông dân trồng dâu nuôi tằm. Hiện nay, Công ty Huy Vạn Hạnh liên kết gần 50 hộ trồng dâu nuôi tằm, mỗi năm cung cấp cho công ty khoảng 30 tấn kén chất lượng cao. Nếu hoạt động hết tần suất, mỗi tháng công ty ươm được 4 tấn tơ. Theo anh, so với các vùng khác thì Lâm Hà có khí hậu ôn hòa, hợp với việc nuôi tằm hơn nên chất lượng tơ cũng tốt hơn. Từ chỗ là một cơ sở nhỏ lẻ, trong vài năm gần đây, anh Huy mạnh dạn nhập nhiều máy móc, thiết bị ươm tơ, xe tơ, dệt lụa tự động hiện đại nhờ đó đáp ứng được nhu cầu sản xuất, giữ vững được thị trường. Huy Vạn Hạnh trở thành cơ sở ươm tơ lớn nhất thị trấn Nam Ban, là đơn vị tổ chức tốt khâu liên kết với nông dân để trồng dâu nuôi tằm và bao tiêu sản phẩm, biết gắn kết lợi ích của doanh nghiệp và nông dân, giúp đời sống người dân không chỉ ổn định mà còn cho thu nhập khá cao. Sản phẩm tơ Huy Vạn Hạnh đã có mặt ở các nhà máy dệt trong nước và xuất ra thị trường Ấn Độ.

 

Bên cạnh đó, nhiều công ty, xí nghiệp cũng đang đẩy mạnh liên kết với nông dân để chế biến sản xuất tằm tơ như Cường Hoàn Silk (thị trấn Nam Ban); Công ty CP Eco Green Life xây dựng nhà máy ươm tơ trên địa bàn xã Đông Thanh, với diện tích 7.800 m² nhà xưởng, bước đầu đặt 3 máy ươm tơ dài 24 m, 3 máy guồng dài 14 m, công suất trung bình từ 500 - 600 kg kén/máy/ngày. Nhà máy đã đi vào hoạt động từ đầu tháng 7/2017, Công ty ký kết thu mua toàn bộ số kén của nông dân, các tổ hợp tác nuôi tằm trong địa bàn.
 

Ông Nguyễn Minh An, Phó Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà cho biết, nghề trồng dâu nuôi tằm là nghề truyền thống của huyện. Từ khi Tông Công ty Dâu tằm tơ Việt Nam hoạt động thì trên địa bàn huyện đã có các trung tâm dâu tằm tơ tổ chức hoạt động (Dâu tằm tơ Tháng 8, Dâu tằm tơ Lộc Nam của Liên hiệp Xí nghiệp dâu tằm tơ…). Những yếu tố thuận lợi như vậy, đã hội tụ cho Lâm Hà phát triển hơn nữa nghề trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa… Năm 2010, diện tích trồng dâu nuôi tằm của huyện là 1.457 ha, năng suất 115 tạ/ha thì đến năm 2017, diện tích tăng lên 2.035 ha, năng suất 220 tạ/ha, có 6.782 hộ gia đình nuôi tằm, sản lượng kén 3.444 tấn, có 57 cơ sở thu mua kén tằm, 9 cơ sở chế biến kén tằm (ươm tơ dệt lụa) và sản lượng tơ năm 2017 là 180 tấn (tiêu thụ khoảng 50% sản lượng kén của huyện). Bên cạnh đó, huyện còn đang huy động mọi nguồn vốn đầu tư để xây dựng 2 nhà máy ươm tơ công nghệ tự động công suất 1.500 tấn tơ/năm tại Đinh Văn và Nam Ban, tiếp tục chính sách hỗ trợ phát triển làng nghề ươm tơ dệt lụa truyền thống. Từ đó, tạo điều kiện thu hút đầu tư phát triển ngành xe tơ, dệt lụa, liên kết sản xuất, tiến tới xây dựng thương hiệu dâu tằm tơ Lâm Hà.

(Báo Lâm Đồng Online)