(Lâm Đồng Online) Xen canh, đa canh trên cùng một diện tích đất đang là một trong những hướng phát triển mới trong nông nghiệp. Ở Đạ Sar (Lạc Dương), nơi có vùng nguyên liệu atisô dồi dào đã xuất hiện mô hình “Trồng rau cải thảo xen cây atisô dược liệu” mang lại những kết quả khả quan.
Nông dân thu hoạch cải thảo trong vườn
Chị Nguyễn Thị Thu Hằng, cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng, người trực tiếp thực hiện mô hình cho biết, cây atisô là loài cây dược liệu quý của Lâm Đồng, là nguyên liệu chế biến ra nhiều loại thức ăn, đồ uống, dược phẩm bổ dưỡng. Tuy nhiên, vì nhiều lí do, diện tích cây atisô chưa phát triển mạnh, trong đó có nguyên nhân thu nhập từ atisô còn thấp. Vì vậy, để tăng lợi nhuận trong sản xuất atisô, việc áp dụng mô hình trồng xen cây rau vào atisô sẽ góp phần tăng hệ số sử dụng đất, nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích. Do đó, Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng thực hiện mô hình “Trồng rau cải thảo xen cây atisô dược liệu” tại Lạc Dương. Tham gia mô hình có 3 hộ đều thuộc các hộ dân tộc ít người địa phương. Bà con được Trung tâm hỗ trợ 70% chi phí, số 30% còn lại là nông hộ đối ứng.
Nhà anh chị KraJan Ha Pol, Thôn 1, xã Đạ Sar cũng mong muốn trồng atisô để lấy lá bán cho công ty dược. Mùa mưa 2019, anh chị tham gia mô hình trồng cải thảo xen trong vườn atisô. Anh Ha Pol chia sẻ: “Cây atisô nhà tôi trồng lấy lá nên cũng phải chờ từ từ cây mới lớn. Bên khuyến nông hỗ trợ gia đình giống cải thảo, giống atisô, cả phân bón nữa, nhà chỉ bỏ ra thêm một ít. Nói chung trồng cũng khó nhưng nhanh có thu, thu cải thảo xen thu lá atisô. Giờ cải thảo hết, nhà tôi vẫn còn ít atisô tiếp tục hái”. Anh chia sẻ, nông dân tại địa phương thường trồng atisô theo truyền thống, lên luống cắm cây con, chăm bón hàng ngày là xong. Giờ trồng xen cải thảo vào giữa luống nên cần kỹ thuật chăm cả hai loại cây. Không chỉ gia đình anh chị, cả hai hộ KoSa Ksier, Thôn 2 và Lieng Jrang Ha Điệp, Thôn 3 đều học cách chăm sóc hai loại cây trồng trên cùng một diện tích đất.
Chị Nguyễn Thị Thu Hằng cho biết, cả ba nông hộ tham gia trồng cải thảo xen atisô đều xuống giống vào tháng 7, đầu mùa mưa. Cán bộ kỹ thuật hướng dẫn bà con cụ thể kỹ thuật làm đất, bón phân chuồng, phơi đất trước khi trồng. Do atisô và cải thảo đều là những loại cây trồng phổ biến tại địa phương nên bà con cũng nhanh quen kỹ thuật canh tác. Dù còn một số khó khăn về thời tiết, mưa bão cũng như dịch bệnh nhưng nhìn chung, cả ba nông hộ đều cho thu hoạch đạt. Như gia đình KraJan Ha Pol, sau khi xuống giống cải thảo 80 ngày là thu hoạch. Và sau đó 1 tuần, anh chị được thu lứa lá atisô đầu tiên. Mỗi đợt hái, anh chị thu 1,5-2 tấn lá, tháng thu 2 lần. Cải thảo cũng cho thu đều đặn với khoảng 7 tấn/tháng. Sau khi thu hoạch hết cả atisô và cải thảo, anh chị có khoản thu không nhỏ trên mảnh đất vườn với gần 80 triệu đồng. Hai nông hộ còn lại dù năng suất chưa đạt bằng gia đình Ha Pol nhưng cũng cao hơn trồng atisô thuần. Điều làm các hộ an tâm là khi vừa xuống giống, cán bộ kỹ thuật đã liên kết giúp nông hộ với Công ty cổ phần Dược Lâm Đồng, thu giá ổn định lá atisô với giá 2.600 đồng/kg lá tươi.
Tuy còn nhiều khó khăn như trình độ tiếp cận khoa học của người nông dân còn thấp, rau trồng mùa mưa dễ gặp thiên tai dịch bệnh nhưng đánh giá chung, mô hình trồng xen cải thảo và atisô cho hiệu quả kinh tế cao hơn trồng thuần. Bà Liêng Jrang K’Sáu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đạ Sar đánh giá, trồng xen rau vào vườn atisô là mô hình hiệu quả cho người nông dân. Đặc biệt, do trồng xen với cây dược liệu nên cán bộ kỹ thuật hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc rất kỹ, thuốc đúng danh mục sinh học, thời gian cách ly chuẩn để đảm bảo an toàn. Bà K’Sáu đánh giá, hộ nào chăm tốt, có nước tưới đầy đủ thì cho thu tốt, cao hơn trồng thuần. Sắp tới mùa mưa 2020, xã sẽ vận động bà con nông dân trồng xen để cho thu nhập tốt hơn trên cùng một diện tích đất.
